زبان اساس هویت هر فرد را تشکیل میدهد

زبان‌اولين،ساده‌ترين، بديهي‌ترين، مستقيم‌ترين و موثرترين وسيله تفهيم و تفاهم ومهم‌ترين عامل تشكيل‌دهنده فرهنگ و بهترين وسيله نقل و انتقال آن از نسلي به نسل ديگر است. زبان طرز تفكر را در چارچوب فرهنگ مربوط سازمان مي‌دهد و فكر اندروني را به لفظ معني شنيدني و خواندني و فهميدني مبدل مي‌سازد.“ سخن فكر است و فكر بي‌سخن هيچ“. از يك ديد اجتماعي و در يك چارچوب فرهنگي و ملي‌زبان سرآغاز غزل هويت است. به همين دليل است كه ملي‌گرايان درهرجا برآنند كه بايد زبان ملي رواج كامل و تام يابد. و زبان را مبناي توسعه در زمينه‌هاي مختلف سياسي،اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي ميدانند.

ترتيب زبان ناطق“رسمي“ حربه‌اي قوي براي استعمار گروه‌هاي اقليت و استثمار فرهنگي آنها به‌شمار مي‌آيد، تا هويتشان را مغشوش و مختل سازد. كه مثال واضح آن را در جماهير شوروي سابق مي‌توان يافت كه به مدت 70 سال استفاده از زبان روسي با ملحقات آن در راس بود و تنها زبان اقليت‌هاي پر جمعيت در جايگاه دوم قرار داشت. اين استثمار فرهنگي كه در پوشش ايدئولوژي سوسياليستي توجيه مي‌شد، حتي نام خانوادگي و قومي را كه عامل تعيين كننده‌اي در استمرار و تجلي هويت آنها بود مورد مسامحه ،حذف ، تبديل و الغا قرار داد. با توجه به هممين اعمال در تابستان 1998 در حكومت جمهوري مغولستان دستور احياي نام‌خانوادگي پس از 70 سال صادر گرديد.

مي‌توان به اهميت نقش زبان از لحاظ القاي هويت گروهي - كه در شرايط مطلوب از زبان و با آن شروع مي‌شود- پي‌برد. به همين جهت است كه در همه فرهنگ‌ها به طور عام از زبان ملي به عنوان زبان مادري بحث مي‌كنند. اما اگر مادر قرباني بازي اكثريت – اقليت شود، زبان عملا آلت دست دولت قرار مي‌گيرد. سياست تبعيض آميز آموزش زبان نه تنها نمي‌تواند قدمي در تداوم و انسجام روندهاي فرهنگي اقليت بردارد بلكه فرهنگ مزبور را به بي‌هويتي مي‌كشاند.

اقليت‌هاي ديني ايران، فرهنگ گروهي خود را به زبان ديني خود در مدارس ديني مي‌آموزند - كه حق مسلم آنها است، اين در حالي است كه گروه‌هاي ملي ايران از اين حق محروم بوده‌اند- براي نمونه در حالي كه زبان عربي به بركت قرآن كريم زبان رسمي ديني است به همين دليل آموزش آن در سطح حوزه، مدرسه و دانشگاه رواج يافته. اما تا كنون مردم عرب خوزستان نه زبان مادري و نه ديني خود را به صورت كامل نمي‌دانند.

رويهمرفته درجايي كه زبان مادري يك گروه به هر دليل كه باشد به تدريج مضمحل شود، هويت اجتماعي آن گروه در معرض اضمحلال قرار مي‌گيرد چرا كه زبان مادري وي تك خال مجموعه عناصر تشكيل دهنده‌ي هويت اجتماعي آن گروه است. اما آنچه مسلم است، اين است كه زبان متكلم گروه، عنصري اساسي در پي‌ريزي هويت اجتماعي گروه و شكل‌گيري و تجلي آن است.