ديپلماسي

admin

در مورد واژه ديپلماسي تعريف هاي متعددي وجود دارد كه بعضي از اين تعاريف ذكر شدند. فاكتورهاي مشتركي كه در اين تعاريف مورد تاكيد قرار گرفته است عبارتند از:
- فن اداره سياست خارجي
- تنظيم مسالمت آميز روابط خارجي
- حل و فصل اختلافات بين المللي از طريق گفت و گو
- تحقق اهداف و تامين منافع در محافل بين المللي
- چانه زني و مديريت ارتباطات خارجي
- هنر تعامل با دولت ها و واحدهاي سياسي
اگرچه جمع بندي همه اين تعاريف كاري دشوار به نظر مي رسد ولي شايد بتوان به اين جمله اكتفا كرد كه ديپلماسي شيوه مسالمت آميز براي كسب امتيازات بيشتر در عرصه بين الملل است.
نكته قابل توجه در مفهوم ديپلماسي، التفات به تحولات ديپلماسي در بستر تاريخ است. به عبارت ساده تر، تاريخ ديپلماسي به وجود اولين انسان در كره خاكي بر مي گردد ولي در سير تطور تاريخ بشري، ديپلماسي نيز مراحل سيرورت خود را طي كرده و به چيزي تبديل شده است كه امروزه آن را «ديپلماسي نوين» مي نامند و تفاوت هاي آن را با «ديپلماسي سنتي» مي توان در نوشته ها و متون روابط بين الملل دنبال كرد.

انواع ديپلماسي:

1- ديپلماسي سنتي Traditional Diplomacy
ديپلماسي اي سنتي است که طرف هاي آن، دولت ها و نماينگان تام الاختيار و منصوب شده آن ها باشند. به عبارت ديگر طرف هاي اين نوع ديپلماسي، مشخص، رسمي و از پيش تعين شده هستند و با اعتبارنامه و به صورت رسمي در فرايند ديپلماسي شرکت مي کنند. کارگزاران اين نوع ديپلماسي فقط دولت ها و نمايندگان رسمي آن ها هستند. خصوصيات اين نوع ديپلماسي عبارتند از:
1- دولت- ملتها با مرزهاي نفوذناپذير به عنوان تنها بازيگران عرصه روابط بين الملل
2- قدرت سخت شامل قدرت نظامي، اقتصادي، جمعيتي و منابع طبيعي
3- وزارت خاجه تنها متولي ارتباط با خارج از کشور
4- عدم تاثير افکار عمومي داخلي و خارجي بر تصميمات وزارت خارجه
5- قوانين بين المللي محدود و غير قابل تعميم به داخل حاکميت ها

2- ديپلماسي عمومي Public Diplomacy

اصطلاح ديپلماسي عمومي اولين بار درسال 1965در امريكا توسط «الموند گوليون»، رئيس مدرسه حقوق و ديپلماسي فلچر، در دانشگاه تافت به كار گرفته شد و عبارت است از ارتباطات معطوف به منافع ملي يك كشور از طريق ارتباط با مردم خارج از مرزهاي جغرافيايي. با اين تعريف، مسائلي از قبيل اعزام دانشجو به خارج، پذيرش بورس هاي تحصيلي، خبرنگاران اعزامي، فرايند ارتباط ميان فرهنگي، ‌برگزاري انواع جشنواره هاي هنري، همايش ها و سمينارهاي فرهنگي و پخش برنامه هاي صوتي و تصويري و حتي ايجاد سايت هاي اينترنتي همه و همه در حوزه ديپلماسي عمومي قابل بحث است.

3- تله ديپلماسي Telediplomacy
از آن جا كه تلويزيون در ميان انواع رسانه هاي جمعي، گوي سبقت را از نظر جذب مخاطب ربوده است طبيعتاً استفاده از آن براي مقاصد سياسي و ديپلماتيك نيز از جايگاه ويژه اي برخوردار است. خصوصاً در عصري كه ماهواره اين امكان را به همه كشورهاي دنيا داده است تا از طريق تلويزيون، وارد شبكه ارتباطي در دنياي معاصر شوند. واژه تله ديپلماسي برگرفته از كتابي است كه توسط آقاي «رويس آمون» با «عنوان تلويزيون جهاني و شكل دهي جهان سياست: CNN، تله ديپلماسي و سياست خارجي» در سال 2007 به رشته تحرير در آمد ولي خيلي سريع جاي خود را در ادبيات علوم ارتباطات باز كرد و اگرچه هنوز مراحل نوزادي خود را طي مي كند ولي به واسطه غناي مفهومي مورد اقبال محققين قرار گرفته است.

4- سايبر ديپلماسي Cyber Diplomacy
رشد سريع تكنولوژي هاي ارتباطي اعم از انواع تلويزيون هاي ماهواره اي و كابلي، فيبر نوري و ارتباطات بي سيم و ناتواني دستگاه هاي رسمي ديپلماتيك در رقابت با رسانه ها، دولت ها را با اين حقيقت روبه رو كرده است كه شكل نويني از ديپلماسي با استفاده از فضاهاي مجازي وارد عرصه معادلات روابط بين الملل شده است و فضاهاي مجازي به واسطه ماهيت غير قابل كنترل آن، پديده اي است كه به خوبي مي توان از آن به عنوان عنصري استراتژيك و تعيين كننده ياد كرد. پديده اي كه هر روز صفحه جديدي به آن اضافه مي شود و همه عرصه هاي زندگي بشري را تحت تأثير قرار مي دهد. اين ديپلماسي به آينده اي نظر دارد که در آن ديپلمات به عنوان شخصيت حقيقي يا حقوقي رسما از طريق وب سايت و اي- ميل، استوار نامه خود را ارائه مي دهد و ازهمان طريق به کليه وظايف خود عمل مي کند.

5- ديپلماسي آشكار Open Diplomacy
عبارت ديپلماسي آشكار براي نخستين بار در سال 1965 توسط «دين ادموند گاليون» از اساتيد مدرسه حقوق و ديپلماسي فلچر در دانشگاه تافتز به كار گرفته شد و از شاخص هاي ديپلماسي نوين محسوب مي شود. اين شكل از ديپلماسي، با نفوذ و تأثير در نگرش هاي عامه مردم از طريق وسايل ارتباط جمعي، بر شكل گيري و شاكله افكار عمومي و به دنبال آن سياست خارجي هر كشور تأثير مي گذارد. ديپلماسي آشكار در مقابل ديپلماسي پنهان استفاده مي شود و مي تواند تعامل ميان منافع گروه هاي خصوصي يك كشور با منافع خصوصي در كشور ديگر، گزارش دادن امور خارجي و تأثير آن ها بر سياست هاي داخلي و ارتباط برقرار كردن بين كساني كه به هر نحوي در حوزه هاي ارتباطي فعاليت دارند، مثل ديپلمات ها و نمايندگان خارجي و نهايتاً فرايند هاي ارتباطات ميان فرهنگي را شامل شود. البته اين نوع ديپلماسي بيشتر صفتي است براي بيان ماهيت ديپلماسي. ليکن چون رسانه هاي جمعي به خودي خود باعث حذف ديپلماسي پنهان مي شوند، مي توان اين شکل را هم به عنوان نوعي ديپلماسي تلقي کرد. ديپلماسي آشكار، با نفوذ و تأثير نگرش ها(ايستارها)ي عامه مردم بر شكل گيري و اجراي سياست خارجي سر و كار دارد. اين ديپلماسي، ابعاد رايج روابط بين المللي را درمي نوردد و از ديپلماسي سنتي فراتر مي رود. شكل دادن به افكار عمومي در ساير كشورها، تعامل ميان منافع گروه هاي خصوصي يك كشور با منافع خصوصي در كشوري ديگر، گزارش دادن امور خارجي و تأثير آن ها بر سياست هاي خودي، ارتباط برقرار كردن بين كساني كه كارشان ارتباطاتي است مثل ديپلمات ها و فرستادگان به خارج، و بالاخره فرايندهاي ارتباطات ميان فرهنگي از جمله عناصر اين ديپلماسي است. بر طبق نظر «هانس. ان. تاچ»، نويسنده كتاب «ارتباط با جهان»، ديپلماسي آشكار اين گونه تعريف مي شود:
تلاش هاي رسمي دولتي براي شكل دادن به محيط ارتباطاتي ماوراء بحار كه در آن سياست خارجي (آمريكا) به اجرا در مي آيد به منظور كاستن از درجه بدفهمي و كج فهمي هايي كه روابط آمريكا با ساير كشورها را پيچيده مي كند. در مجموع ديپلماسي آشكار به برنامه هاي دولتي كه هدف آن ها اطلاع رساني و يا نفوذ در افكار عمومي ساير كشورهاست گفته مي شود.

6- ديپلماسي مجازي
«ريچارد سولومون» آن را چنين تعريف مي کند: «ديپلماسي از طريق رسانه هاي الکترونيک. فرايندي که از طريق آن شخص مي تواند حقيقت را با فرايندي مجازي دريابد.»
ديپلماسي مجازي طبق تعريف موسسه برنامه ديپلماسي مجازي آمريکا منوط مي شود به کاربرد تکنولوژي هاي ارتباطات و اطلاعات در ديپلماسي.
«فرانسيس فوکوياما» در دانشگاه جورج ميسون مي گويد: «اختراع گوتنبرگ، (چاپ) و نتايج اجتماعي آن رابطه بين قدرت و تکنولوژي را تقويت کرد.»

7- ديپلماسي شبکه اي
عبارت است از آميزه اي از ديپلماسي سنتي که در آن ديپلمات ها با مقامات عالي رتبه و رهبران کار مي کنند و ديپلماسي عمومي که در آن ديپلمات ها مستقيما با شهروندان خارجي سر و کار دارند. در اين روش از اينترنت استفاده مي شود. مشخصه اصلي آن تعامل است و عکس العمل آني مخاطبين Feed Back مشخصه اين نوع ديپلماسي مي باشد. تکنولوژي و اعتماد از ديگر خصوصيات آن هستند.

8- ديپلماسي ديجيتال
آقاي «ويلسون ديزارد»، مبتکر اصطلاح ديجيتال ديپلماسي، تعريف مشخصي از آن در کتاب خود ندارد و فقط سير تکاملي ديپلماسي عمومي و به کارگيري فناوري ارتباطات و اطلاعات در سياست و تجارت خارجي آمريکا را با تاکيد بر فناوري ديجيتال مورد بررسي قرار داده است. ولي مي تون گفت که ديپلماسي با طريق اينترنت و فضاي مجازي است.

ماهيت ديپلماسي در عصر ICT
1- ورود فناوري اطلاعات و ارتباطات به عرصه ديپلماسي
2- گسست انحصار اطلاعات روابط خارجي که قبلا در تصرف دولت و وزارت خارجه بود
3- تماس مقامات عالي رتبه و حذف وزارت خارجه و تشريفات هرمي ديپلماتيک
4- پايان انحصار تماس ها و ملاقات ها و مرگ ملاقات هاي سنتي و رسمي
5- ظهور رقباي جديد
6- در هم ريختن فاصله، زمان و مکان
7- ضرورت شفافيت و پاسخگويي به افکار عمومي
8- موضوعات جديد و تغييرات روز افزون روش ها

منبع: سايت - باشگاه انديشه
نوذر - نظري

بازدید از تاپیک : 304 نمایش آدرس تاپیک http://samen-bosh.ir/Forum/Post/184 ديپلماسي
اطلاعات نویسنده	محتوای پاسخ

کد آهنگ